کلید کامپکت اشنایدر
کلیدهای اتوماتیک کمپکت (مخفف MCCB) نوعی قطعکننده کم بار هستند که برای محافظت از موتورها، سیستمهای روشنایی، مصرف کنندگان صنعتی و سایر مصرف کنندگان در برابر اتصال کوتاه و اضافه بار استفاده میشود، که به نام Molded Case Circuit Breaker نامگذاری شده است. سایر کلیدها برای حفاظت و خاموشی استفاده میشوند. همچنین در مدارهای در برابر برگشت جریان مصرفکننده یا اضافه ولتاژ و اضافه جریان (اضافه بار) و اتصال کوتاه نیز به کار میروند.
به دلیل ابعاد بزرگتر کلید اصلی و فشردگی و انقباض آن، این بریکرها را کلیدهای اتوماتیک کمپکت مینامند. کلید اتوماتیک کمپکت را میتوان تحت بار جدا کرد، بنابراین میتوان مدار را در حین اتصال برق قطع کرد. این ویژگی به عنوان مزیت مدارهای فشار متوسط و فشار قوی در نظر گرفته میشود.
این به این دلیل است که بسیاری از کلیدها جداساز هستند و نمیتوانند مدار را تحت بار قطع کنند. تفاوت کلیدهای اتوماتیک و غیر اتوماتیک در این است که کلیدهای اتوماتیک دارای رلههای الکترونیکی مختلف برای تشخیص جریان اضافه بار و اتصال کوتاه و پارامترهای دیگر مانند کلیدهای هوایی هستند، در حالی که کلیدهای غیر اتوماتیک به قطع و وصل مدار اختصاص دارند و فاقد رله اتوماتیک میباشند. کلیدهای اتوماتیک کمپکت که کلیدهای اتوماتیک نامیده میشوند، در دستههای زیر با حفاظت اضافه بار، اتصال کوتاه و نشتی جریان خطای زمین قرار میگیرند:
کلید اتوماتیک کمپکت غیرقابل تنظیم (FIX یا فیکس):
کلیدهای اتوماتیک ثابت یا همان فیکس با توجه به محدوده جریان محافظت شده قابل تنظیم نیستند.
کلید اتوماتیک کمپکت قابل تنظیم (Adjustable):
این نوع کلیدها نیز به دو دسته تقسیم میشوند: کلیدهای اتوماتیک کمپکت با قابلیت تنظیم حرارت مغناطیسی و کلیدهای اتوماتیک کمپکت با قابلیت تنظیم الکترونیکی، انواع کلیدهای اتوماتیک قابل تنظیم اجازه میدهند تا جریان را از 0.6 یا 0.8 تا 1 برابر جریان بار کامل تنظیم کنید. کلیدهای کمپکت اتوماتیک برای محافظت از پانل در برابر آتش و افزایش امنیت تجهیزات داخل تابلو برق استفاده میشود. کلیدهای اتوماتیک کامپکت در محدوده 16 تا 1600 آمپر ساخته میشوند. کلیدهای اتوماتیک در انواع تک، دوتایی، سه تایی و چهارتایی ساخته میشوند.
کلیدهای اتوماتیک کمپکت نسبت به کلیدهای مینیاتوری و کلیدهای حرارتی عمر طولانیتر و قدرت قطع بالاتری دارند. منبع تغذیه کلید کمپکت اشنایدر 16-150 کیلو آمپر است. کلیدهای اتوماتیک کمپکت در اکثر تابلوهای برق بخصوص ورودی مدار استفاده میشود. این سوئیچها میتوانند به محض قطع اتصال به دلیل اضافه بار یا اتصال کوتاه غیرقابل قبول یا سایر عوامل خطا، برای استفاده مجدد، دوباره راه اندازی شوند، فقط در صورتی که جریان اتصال کوتاه در محدوده تحمل سوئیچ باشد. برای کلیدهای اتوماتیک، برخی از پارامترها مهم هستند. برخی از این پارامترها عبارتند از:
-
Ics یا جریان نامی قطع اتصال کوتاه: حداکثر مقدار جریان اتصال کوتاهی که کلید می تواند بارها را بدون نیاز به تعمیر تحمل کند.
-
جریان اتصال کوتاه نامی Icu یا نامی: حداکثر جریان اتصال کوتاهی است که کلید فقط یک بار بدون آسیب میتواند تحمل کند و قطع شود و دفعه بعد نیاز به تعمیر یا تعویض دارد.
-
In یا Ie یا جریان نامی پیوسته عملیاتی کلید: جریان نامی کلید مقدار جریانی را مشخص میکند که در شرایط خاص به طور مداوم بدون آسیب رساندن به کلید کار میکند.
-
IM یا جریان اتصال کوتاه کلید: این مقدار برای کلیدهای اتوماتیک دارای رله مغناطیسی میتواند 5-10 برابر جریان نامی کلید، تنظیم شود. این جریان به عنوان آستانه حفاظت از اتصال کوتاه نیز شناخته میشود.
-
Ir یا جریان بار قابل تنظیم (جریان تنظیم کلید): این پارامتر را میتوان برای کلیدهای خودکار با رله حرارتی یا اضافه بار تنظیم کرد. جریان خروجی مدار را میتوان از مقدار حاصل از ضرب این جریان در جریان نامی بدست آورد.
-
جریان مجاز برای کنتاکت Iu: جریانی که دستگاه میتواند به طور مداوم بدون وقفه تحمل کند.
-
Icm یا جریان نامی اتصال کوتاه: مقدار جریان اتصال کوتاهی که کلید میتواند در صورت وجود به آن وصل شود.
-
جریان Isd یا اتصال کوتاه (جریان مجاز آنی): این جریان 1.5 برابر جریان بار تنظیم شده (Ir) است. مقدار جریان اتصال کوتاهی که هنگام عبور از کلید، کلید قطعکننده مدار را با تاخیر زمانی مشخص قطع میکند. این تأخیر زمانی مشخص به محافظ پایین دست اجازه میدهد تا بخشی از مدار کوتاه را بدون استفاده از کلید بالادست قطع کنند.
-
جریان حرارتی Ith: حداکثر جریانی که بریکر می تواند در یک سیکل کاری 8 ساعته تحمل کند.
-
Icw: کلید برق کوتاه مجاز حداکثر جریان نامی قابل تنظیم
-
Ig: جریان حفاظت از خطای زمین
-
Ue یا ولتاژ کاری یا ولتاژ سرویس: حداکثر ولتاژ بین فازهای ورودی. مثلا در ولتاژ پایین این ولتاژ 400 ولت است.
-
Un: حد بالای ولتاژ سیستم. در فشار کم 690 ولت است و Un نامیده می شود.
-
Uimp: مقدار پیک ولتاژ برابر با حداکثر پیک ولتاژ است که به آن Uimp می گویند.
-
Tsd: زمان مجاز برای عبور جریان Isd از کلید
-
Tm: زمان مجاز برای عبور جریان Im از کلید
-
Tr: زمان مجاز برای عبور جریان Ir از کلید
-
Tg: تاخیر زمانی قطع خطای زمین
با شناسایی پارامترهای فوق قادر به درک علائم روی پلاک و انتخاب کلید مناسب خواهید بود. کلیدهای اتوماتیک کمپکت در مدارهایی با لوازم جانبی مانند کنتاکتهای کمکی، رلههای شنت، رلههای ولتاژ کم، تریپهای کنتاکت و موتورها استفاده میشوند. کلید اتوماتیک کمپکت قابلیت نصب موتور و قطع و وصل خودکار کلید را دارد. کنتاکتهای کمکی، کنتاکتهای معیوب، رلههای ولتاژ پایین و رلههای شنت نیز میتوانند به این کلیدها متصل شوند تا نیاز مدارهای مختلف را برآورده کنند. این کلیدها دارای دستگیرههایی هستند که سه نوع وضعیت را نشان میدهند: اتصال، قطع و تریپ. حداکثر ظرفیت جریان اتصال کوتاه این کلید تا 150 کیلو آمپر میباشد.
ساختمان داخل کلیدهای اتوماتیک کمپکت
بدنه یا قاب کلید:
بدنه کلید از یک محفظه عایق تشکیل شده است که شامل اجزای مختلف کلید است. معمولاً پلاکها و سایر جزئیات مهم در بالای آن قرار میگیرند.
کنتاکتهای کلید:
اجزای یک کلید هستند که عملیات قطع و وصل جریان در مدار را هنگام باز و بسته شدن انجام میدهند.
جرقه گیر:
به محض جدا شدن کنتاکتها، اختلاف پتانسیل بین کنتاکتها، هوای اطراف کنتاکتها را یونیزه میکند. این هوای یونیزه شده مسیر مناسبی را برای عبور جریان در یک دوره زمانی فراهم میکند. این جریان ایجاد میشود و جرقههایی بین کنتاکتها ایجاد میشود. این وضعیت تا زمانی که فاصله بین کنتاکتها ایجاد شود، ادامه مییابد. فاصله بین آنها به اندازهای است که جرقهها بزرگتر از فضایی است که در آن ایجاد شدهاند و در نتیجه به اندازهای است که جرقهها خاموش میشوند.
اگر جرقه به دلایلی برای مدت طولانی روشن بماند، گرمای زیادی ایجاد میکند که میتواند باعث سوختگی و آسیب به کنتاکتها شود. این گرمای شدید همچنین فشار گاز زیادی ایجاد میکند که گاهی اوقات کلید را منفجر میکند. بنابراین جرقهها باید در اسرع وقت خاموش شوند. برای این کار از واحدی به نام جرقه گیر استفاده میشود. جرقه گیر شامل چندین صفحه U شکل است که در اطراف کنتاکتها قرار گرفتهاند.
هنگامی که کنتاکتها از هم جدا میشوند، جرقه برای کوتاهترین مسیر در هوا از صفحه احتراق عبور میکند، زیرا مشخص است که کوچکترین مسیر مقاومتی را انتخاب میکند که جریان (جرقه) از آن عبور میکند. این شرایط جرقه بین صفحات را به جرقههای کوچکتر تقسیم میکند که باعث افزایش سرعت جرقه میشود.
مکانیزم قطع و وصل کلید:
این مکانیزم وظیفه قطع و وصل کلیدها را بر عهده دارد. وقتی کلید را از حالت OFF به حالت ON منتقل میکنیم، فنر با اعمال نیرو به اهرم مکانیکی کنتاکتها را میبندد. هنگامی که کلید قطع میشود، این نیروی ذخیره شده برای اعمال فشار به بازوی محرک استفاده میشود و باعث باز شدن کنتاکتها میشود.
Trip Unit:
این قسمت از کلید در واقع قسمت هوشمند کلید است؛ جایی که دستورات به صورت دستی یا خودکار برای فعال کردن یا قطع کردن کلید صادر میشود. این قسمت از کلید از رلههای مختلفی مانند رله حرارتی یا رله الکترومغناطیسی برای تشخیص عیوب استفاده میکند. این واحد به واحد قطع وصل مرتبط است.
مزایای کلید اتوماتیک کمپکت نسبت به فیوز
در سیستم هایی که حفاظت موضعی و انتخابی بسیار مهم است و یا در شبکه سه فاز به دلیل جریان اضافه، نیاز به خاموشی همزمان سه فاز است، باید از کلیدهای اتوماتیک استفاده شود و نمی توان از فیوز استفاده کرد. همچنین برخی از شبکه های توزیع که به محض تشخیص اضافه ولتاژ یا افت ولتاژ نیاز به حساسیت زدایی و تشخیص جریان معکوس دارند از قطع کننده های مدار استفاده می کنند و با استفاده از وضعیت خطا با کنتاکت های خطا یا آلارم، شرایط خطا اعلام خواهد شد.
مهم ترین مزیت کلید اتوماتیک نسبت به سایر فیوزهای قطع کننده، امکان استفاده چندباره از کلید اتوماتیک است. از طرف دیگر فیوز یک وسیله به اصطلاح یکبار مصرف است و پس از جلوگیری از خطا باید تعویض شود. علاوه بر این، تمام مزایای کلیدهای اتوماتیک نسبت به کلیدهای مینیاتوری در مورد فیوزها نیز صدق می کند. در موارد فوق فقط می توان از کلیدهای اتوماتیک استفاده کرد و استفاده از فیوز در این گونه موارد مجاز نمی باشد.
کاربرد کلید اتوماتیک کمپکت:
کاربردهای کلید اتوماتیک کمپکت معمولا عمومی است و برخی از کاربردهای کلید اتوماتیک کمپکت عبارتند از:
- حفاظت از موتور
- حفاظت از تجهیزات فشار ضعیف در ساختمانهای مسکونی، اداری، تجاری و کلیه ساختمانهای صنعتی
- در ورودی تمامی تابلوهای برق استفاده میشود.
- با توجه به کاربردهای گسترده آن در بسیاری از صنایع مانند سیمان، نفت، گاز، پتروشیمی و مخابرات استفاده میشود.
- برای ورود دستی یا خودکار ژنراتور یا ترانسفورماتور به شبکه، تقویت و ادامه کار در شبکه و یا انجام تعمیرات منظم، فقط باید از کلیدهای اتوماتیک استفاده شود.
خرید کلید کامپکت از نمایندگی اشنایدر